-
Rosja sowiecka i przodek praindoeuropejski13.01.200313.01.2003Prosiłabym o podanie poprawnego zapisu: powinno być Rosja sowiecka czy Rosja Sowiecka, Rosja Bolszewicka czy Rosja bolszewicka?
Nie wiem także, czy dla podkreślenia ram czasowych zjawiska można pisać o przodku pra-indoeuropejskim. Czy taki zapis jest dopuszczalny?
Bardzo dziękuję za pomoc
Magdalena Rupińska
-
o związku latania z muchą4.05.20114.05.2011Witam!
Ciekawi mnie taka kwestia: w językach germańskich słowa mucha i latać są do siebie bardzo podobne pod względem pisowni i wymowy, np. ang. a fly – to fly, niem. eine Fliege – fliegen, hol. een vlieg – vliegen, szw. en fluga – flyga. Skąd się wzięło to podobieństwo w budowie słowotwórczej rzeczownika mucha i czasownika latać? Dlaczego dotyczy ono akurat muchy? I czemu podobne zjawisko nie występuje w innych językach, m.in. romańskich i słowiańskich? -
Jest i nie ma23.09.201423.09.2014Dzień dobry,
od dłuższego czasu nurtuje mnie pewna kwestia. Otóż gdy mówimy np. „W basenie jest woda”, używamy czasownika być, natomiast już w zaprzeczeniu tego zdania „W basenie nie ma wody” używamy formy słowa mieć. Skąd ten dysonans?
-
głębiej w przeszłość18.12.200918.12.2009Niejedokrotnie można zauważyć pewne podobieństwo w pisowni wyrazów określających np. podstawowe związki pokrewieństwa czy też pierwsze liczebniki w obrębie całej grupy języków indoeuropejskich. Czy istnieją jednak wyrazy, których początki sięgają jeszcze głębiej w przeszłość, stanowiąc pomost między językiem polskim a językami starszymi niż praindoeuropejski bądź też innymi prajęzykami?
-
Sowa 7.05.20187.05.2018Szanowni Państwo,
chciałem zapytać o etymologię słowa sowa.
Wszystkiego dobrego na święta!
Z wyrazami szacunku
Czytelnik -
Berehy15.11.201515.11.2015W Bieszczadach jest wieś, która przez wieki nazywała się Berehy, Berehy Górne. Powszechnie jej etymologie wywodzi się od brzegu albo od ukraińskiego bereżyty – strzec. Tyle że ani nie ma tam jakiegoś spektakularnego brzegu, ani nie było czego strzec. Poza tym nie ma chyba nazw geograficznych związanych z pilnowaniem czegoś. Może nazwa pochodzi od bardzo starego słowa berg, częstego w nazwach geograficznych? Wieś leży między dwiema dużymi górami, co motywuje liczbę mnogą. Czy to ma sens?
-
kamera, szambelan, kabaret – raz jeszcze
16.03.202416.03.2024Szanowni Państwo,
czy wyrazy „kamera”, „szambelan” i „kabaret” mają wspólny źródłosłów, czyli starogreckie słowo „kamára” [καμάρα] oznaczające ‘kryte pomieszczenie, sklepioną izbę, komorę, sypialnię’?
Pozdrawiam
-
rżnąć a dorznąć10.11.201510.11.2015W poradni pojawiło się już pytanie: Dlaczego rżnąć (np. drewno) ale podrzynać (gałąź, na której się siedzi)?, na którą odpowiedź dr Długosz-Kurczabowej brzmiała: „Do dawnych form rznąć, dorznąć, zarznąć, wyrznąć… utworzono wtórne odpowiedniki częstotliwe rzynać, dorzynać, zarzynać, wyrzynać… (analogicznie do umotywowanych par typu zacząć – zaczynać)”.
W związku z tym zastanowiło mnie jednak, jak brzmiała wymowa. Wynika to z tego, że czytając podrzynać jako [pod-żynać], mielibyśmy oboczność ż-rz, biorąc pod uwagę rżnąć. Wydaje mi się zatem, że pierwotne odczytanie podrzynać brzmiałoby [podr-zynać], i rznąc [r-znąć], tak jak marznąć.
W czasach szkolnych miałem podobny problem, gdy czytaliśmy Reja, gdzie znajdujemy słowo barzo, które w oczywisty sposób jest naszym współczesnym bardzo, a więc odczytanie powinno brzmieć raczej [bar-zo] niż [bażo], które to strasznie mnie wówczas raziło.
Czy takie rozumowanie jest prawidłowe? Czy jest to powiązane z czeskim ř, które ponoć wymawia się podobnie? Odchodząc trochę od powyższego – czy czasowniki rżnąć i żąć są pokrewne, czy to przypadkowa zbieżność?
Z poważaniem
Marek Kielar -
słownictwo pochodzenia obcego
14.10.202314.10.2023Chciałbym zapytać o statystykę pochodzenia słownictwa języka polskiego (tutaj britannica.com/topic/English-language/Vocab dla j. ang.). Wyobrażam sobie, że to bardzo trudne zadanie oszacować taką „ogólną” etymologię ale może ktoś już próbował?
Hipoteza – większość słów ma źródło „słowiańskie” (nieformalnie – chodzi o grupę języków słowiańskich a może SCS?). Problem zapewne można rozpatrzyć na trochę bardziej ogólnym poziomie podrodziny języków bałtosłowiańskich.
Z poważaniem
Dobromił Pszenny
-
twór, otwór, potwór16.10.200716.10.2007Uprzejmie prosze o wyjaśnienie etymologii słów twór, potwór, otwór, twarz.
Dziękuję z góry i pozdrawiam.
G. Knyś